We zijn een voorbeeld voor andere dorpen geworden
De projectgroep Aardgasvrij Laren van Wakker Laorne denkt na over Laren als ‘Wijk van de toekomst’. Jaap Jonk sprak met de initiatiefnemer Cor Oonk, Jody van der Vegte van ingenieursbureau Witteveen+Bos en André Lobbert van de Ondernemers Laren.
Het verslag van Aardgasvrij Laren is klaar! Drie van de projectgroepleden geven een inkijkje in de resultaten, en natuurlijk denken ze na over ‘Hoe nu verder?’ Eén belangrijke constatering delen ze alle drie; het was de moeite waard, niet alleen voor Laren maar ook voor veel andere plaatsen die in dezelfde richting werken.
Hoe het begon …
Toen Cor Oonk in 2016 een nieuwe woning bouwde in Laren wilde hij eigenlijk geen gas maar ‘all electric’. De prijs was toen nog te hoog voor hem dus koos hij voorlopig gasverwarming. Maar omdat de nieuwe techniek Cor als bouwkundige niet losliet, trad hij wel toe tot Wakker Laorne met ‘duurzaamheid’ in zijn portefeuille en schreef hij ‘Op weg naar gasvrij Laren’. Daarna verzamelde hij mensen om zich heen van de Ondernemersvereniging, Leussinkbad, LTO, gemeente Lochem, LochemEnergie en Viverion. Met deze mensen werd een quickscan gemaakt van de haalbaarheid van een aardgasvrij Laren. Er kwam subsidie van de provincie en de gemeente Lochem en zo werd Laren een ‘Wijk van de Toekomst’.
Bureau Overmorgen schreef het ‘Plan van Aanpak’. Dit Plan voor Laren was heel aantrekkelijk voor Jody van der Vegte van ingenieursbureau Witteveen+Bos. Zij stond net in de startblokken om een mooie reis door Zuid-Amerika te maken. “Als sociaaleconomisch deskundige werk ik tussen de technische ingenieurs. En dit was nou net een plan waarbij de menselijke kant in het volle licht kon komen. Het was te leuk om voorbij te laten gaan dus ik maakte een aanbieding, en zo mocht ons bureau de begeleiding doen.”
Die menselijke kant is zeker volop aanwezig in het rapport. Het is heel duidelijk hoe Laren in de zaak van de transitie naar ‘aardgasvrij’ staat. André: “Het is helder dat wij Larenaren de dingen graag zelf doen, en dat we het niet aan de grote jongens of de overheid overlaten! Wij willen ook graag zelf het initiatief hebben, en niet gedwongen worden door regels.” Zo staan in het rapport de voorbeelden van de Larense mensen die hun woningen al aardgasvrij hebben, maar ook hoe je goed op weg kunt gaan. Bijvoorbeeld het huis van Cor waar de gasketel te zijner tijd eenvoudigweg door een warmtepomp vervangen kan worden. De rol van de gemeente Lochem was volgens de drie ook prima. “De gemeente heeft wel de regierol genomen maar niet kant en klaar verteld hoe het moet”, zegt André. “Ze hebben bijvoorbeeld de gegevens beschikbaar gesteld.” Als lid vanuit de Larense Ondernemersvereniging had André warme belangstelling voor de zakelijke kant van het project. “Ook omdat ik zelf mijn woning van het gas af had gebracht, en omdat ik betrokken ben bij LochemEnergie en de agrarische sector.” Hoewel het werk van de ondernemers niet echt prominent in het rapport staat, is hij er wel tevreden over. “De Larense installateurs zijn gewoon prima op de hoogte van alle moderne techniek, die jongens zien in een kwartier wat er mogelijk is bij een huis.” Op mijn vraag naar wat er is tegengevallen in het hele proces is het antwoord voorspelbaar… Corona heeft het allemaal niet leuker gemaakt. “Wat leuk dat ik jullie nou ook eens in het echt zie!”, riep Jody al bij binnenkomst omdat ze André en mij alleen nog op het beeldscherm had gezien. De eerste bijeenkomst in het Kulturhus bracht 210 mensen bij elkaar. Daarna moest alles digitaal en dat geeft natuurlijk niet het gevoel om samen de schouders eronder te zetten bij een nieuw project. En bij een volgende keer hoopt de groep op een professioneel secretariaat. Cor maakte als gepensioneerde weer volle werkweken!
“Wist je dat elke gemeente een ‘Transitie Visie Warmte’ moet maken? En dat Laren daar nu een voorbeeld voor is!”
Voor iedereen al een duurzaam alternatief
Toch is er een prachtig resultaat én goed nieuws. Het verslag van ‘Aardgasvrij Laren’ is een uniek document geworden waar verschillende andere plaatsen al naar vragen. “Dat is omdat bij ons juist de ‘koppelkansen’ tussen ondernemers en huishoudens duidelijk worden. Het is ook uniek omdat Laren veel buitengebied heeft, een stadswijk is natuurlijk makkelijker aan te pakken. Hier hebben we juist beschreven hoe de transitie kan gaan als mensen het kleinschalig en op eigen initiatief doen. Het goede nieuws is, dat er voor iedereen al een duurzaam alternatief is als de cv-ketel vervangen moet worden. We hebben daar alle Larenaren in mei al een brief over gestuurd, en op aardgasvrijlaren.nl staat het ook eenvoudig beschreven in een publieksversie van het rapport.”
Wist je dat elke gemeente een ‘Transitie Visie Warmte’ moet maken? En dat Laren daar nu een voorbeeld voor is? Weer een zaak waarin een klein dorp groot kan zijn!
