Vrijwel iedereen in Laren kent hem: Tonny Kok.
Ruim 42 jaar was Tonny de beheerder van de Larense begraafplaats. Nu, december 2022, is het tijd om met pensioen te gaan. In zijn loopbaan heeft hij een onmiskenbare indruk achtergelaten op veel mensen met wie hij heeft samengewerkt.
Derk Woestenenk, oud-voorzitter begrafenisvereniging Laren, René Meutstege, uitvaartondernemer, Gerrit Wissink, ex-uitvaartondernemer en Marleen Jansen, voorzitter Stichting Lichtjesavond Laorne, komen aan het woord over hun bijzondere samenwerking met Tonny.
Iedereen is het er over eens dat het prettig was om met Tonny samen te werken. “Ten eerste ligt de begraafplaats in Laren er altijd tip top bij”, begint Gerrit. “De begraafplaats is echt zijn ‘tuintje’ en hij is enorm betrokken. In het verleden was er sprake van een sluiting van de begraafplaats. Gelukkig zijn deze plannen nooit definitief geworden en heeft hij er al die jaren voor gezorgd dat de begraafplaats goed werd verzorgd.”
Begrafenisvereniging
Vroeger was er in elke buurt wel een lijkwagen of koets die achter een paard naar de begraafplaats ging. Toen dit allemaal minder werd heeft iemand een lijkwagen gekocht. Er werd een vereniging opgericht die de zaken om de begrafenis heen coördineerde. Deze is in 2015 opgeheven. Derk was voorzitter van deze vereniging en had veel contact met Tonny. “Wij, als vereniging, hadden contact met de gemeente. Het gebeurde regelmatig dat Tonny wensen had op de begraafplaats en dit met ons deelde. Wij legden dit weer voor aan de gemeente. Een grote wens van Tonny was een strooiveld op de begraafplaats”, vertelt Derk. “Met het bestuur hebben wij een brief naar de gemeente gestuurd waarin wij deze wens deelden. Na enige tijd kregen wij een reactie dat het strooiveld was goedgekeurd. Ook het verharden van de parkeerplaatsen is na een tip van Tonny richting ons gerealiseerd.”
‘Loop moar met’
“Tonny is enorm betrokken en weet alles. Voorafgaand aan een begrafenis neem ik altijd contact met hem op”, vertelt René. “Tonny weet precies wie er is overleden, wie zijn of haar familie is en waar diegene wordt begraven. In Laren is alles altijd perfect geregeld met dank aan Tonny. Zelfs de geluidsinstallatie wordt door hem klaargezet. Vooraf kijken we altijd naar de juiste aanlooproute. Bij aankomst op de begraafplaats staat Tonny ons al op te wachten en zegt ‘loop moar met’. Hij brengt ons vervolgens naar het juiste graf. Dit in tegenstelling tot veel andere gemeenten, waar wij zelf de weg richting het graf moeten vinden.”
Betrokken
Gerrit heeft ook mooie herinneringen aan zijn samenwerkingen met Tonny. “Het was uniek om een begrafenisbeheerder te hebben die ieder graf weet te vinden. Hij was bloedserieus, maar achter de schermen had hij wel humor.” René vervolgt: “Maar betrokkenheid en behulpzaamheid staan bij Tonny voorop. Een mooi voorbeeld is het karretje. Op de begraafplaats staat een karretje om de kist met de overledene te vervoeren . We hebben deze mogen lenen om vanuit het huis van een overledene in het centrum naar de dienst in het Kulturhus te lopen. Tonny kwam deze zelfs even brengen. Dit geeft wel aan hoe enorm betrokken hij was.”
Lichtjes klaarzetten
Marleen Jansen kent Tonny van de Lichtjesavond Laorne. “Tijdens deze avond, de eerste zondag van november, herdenken we op de begraafplaats de overleden personen. Tonny is hierbij altijd betrokken, zowel vanuit zijn werk als persoonlijk”, vertelt Marleen. “Van tevoren moeten er ruim 400 lichtjes worden klaargezet op de begraafplaats. Tonny checkt vervolgens of alles goed staat en zorgt dat de begraafplaats er netjes bij ligt.”
Mooie herinneringen
“Eén ding dat ik me nog goed herinner is het hek bij de ingang”, vertelt Derk lachend. “Een persoon klaagde dat dit hek teveel piepte en meldde dit bij de gemeente. Zij stuurden een onderhoudsman om het hek te smeren met olie. Maar Tonny vond het juiste fijn dat het hek piepte, zo hoorde hij mensen aankomen op de begraafplaats. Hij heeft er dus voor gezorgd dat hek weer opnieuw ging piepen.”
Ruim twee jaar geleden is er op de begraafplaats een monument geplaatst voor levenloos geboren kinderen. Vanuit de organisatie van de lichtjesavond kwam de wens om een bankje dichtbij dit monument de plaatsen. “Binnen een week was een bankje verplaatst en had je vanaf dit bankje zicht op het monument”, vertelt Marleen. “Dit geeft wel aan hoe enorm betrokken hij was bij alles op en rondom de begraafplaats.”
Missen
“In die 42 jaar werd alles aangenomen als vanzelfsprekend, maar dat was het niet”, beamen ze alle vier. “Misschien onderschat de gemeente Lochem wel wat voor betekenis hij heeft gehad voor al die ontelbare families die een dierbare hebben moeten begraven. In al die jaren heeft Tonny zich met passie voor zijn werkzaamheden inzet. Wij willen hem, namens heel Laren, bedanken voor alles wat hij voor de gemeenschap heeft gedaan.”Na enige tijd kreeg hij het volledige beheer over de begraafplaats in Laren en inmiddels ook Lochem en Barchem. Hij onderhoudt de begraafplaats, ontvangt en begeleidt mensen naar het juiste graf. En dit alles met eerbied en respect.
“In mijn jeugd was ik al gefascineerd door begraafplaatsen”, vertelt Tonny. “Ik ging vaak met mijn vader mee om graven van familieleden schoon te maken en als 12-jarige raapte ik eikels voor de boswachterij op de begraafplaats. Dit gaf mij een bepaalde rust. Op mijn 24e ben ik begonnen met het werken op de begraafplaats in Laren. De eerste jaren begroef ik de overledene zelf. De eerste 10 jaar deed ik dit met een schop, daarna ruim 25 jaar met een kraan. Daarna is het uitbesteed aan Elweco, een fantastisch team die het werk met respect uitvoert.”
Moeilijke momenten
“Eén van de eerste graven die ik moest delven was een jong meisje. Dit ging echt door mij heen, want ik had bijna dezelfde leeftijd. Op dat moment dacht ik echt ‘waar ben ik in godsnaam mee bezig’. Ook het begraven van jonge kinderen blijft moeilijk. Vanaf de berichtgeving tot aan de begrafenis ben ik dan 24 uur per dag bezig met deze begrafenis. Ik ontvang de dierbaren, zoek samen met hun een mooi graf uit en zorg dat alles naar wens van de nabestaanden verloopt. Ik heb gelukkig een fantastische vrouw die ik in zulke momenten in vertrouwen kan nemen en bij wie ik mijn verhaal kwijt kan. Ik vind het fijn om iets te kunnen betekenen voor mensen. Dit is het laatste dat je voor iemand kunt doen; zijn of haar wensen met eerbied en respect uitvoeren.”
Pensioen
En nu is het zover: Tonny bereikt bijna de pensioengerechtigde leeftijd. “Met pijn in mijn hart stop ik met mijn werk, maar het is mooi geweest. De laatste paar jaar heb ik veel mensen moeten begraven tussen de 60 en 70 jaar oud. Ik ben zelf 66 jaar en ik besef me dat het werkende leven mooi is geweest. Het is nu tijd om te genieten van mijn vrouw, kinderen en kleinkinderen.
Ik wil alle mensen in Laren bedanken voor hun vertrouwen in mij. Ik ben ze zeer dankbaar dat ik dit werk al die jaren heb mogen uitvoeren.”
Vanaf 1 september 1980 was Tonny werkzaam op de begraafplaats in Laren. Hij is gestart met een dubbele functie; grafdelver en plantsoenmedewerker voor alle plantsoenen in Laren.
Tekst: Door Communicatie | Fotografie: Ovii • Britt Haarma
